Aquis Querquennis era a terceira das mansións da Via Nova a partir de Bracara e, xunto con Bergidum (Cacabelos) ,unha das aglomeracións urbanas que chegou alcanzar un maior desenvolvemento urbanístico, converténdose durante o século II na verdadeira capital dos Quarquernos, se se ten en conta a mención de Ptolomeo quen, como xa se insinuou, considera a este núcleo urbano como polis (cidade).
Por outra banda, a referencia do Itinerario de Antonino atribuíndolle unha distancia desde Braga de 53 millas viuse corroborada, desde fai máis dun cuarto de século, coa aparición dun gran miliario nas inmediacións das termas, confirmando co texto inciso sobre a súa superficie a cifra do itinerario, por outra parte tradicionalmente transmitida como certa.
Con todo, e salvo noticias soltas de achados diversos en superficie preto da área das surgencias termais, coñecemos pouco aínda acerca deste establecemento civil, debido a que, en comparación co campamento, é pouco aínda o que na mansión viaria escavouse. Tentouse no seu día na área das surgencias termais, pero resultou imposible debido á case inmediata aparición do nivel freático.
O foi repetido en 1985 á beira da antiga estrada de Ourense-A Magdalena, á beira da desaparecida casa reitoral de Ou Baño; e aínda que a escavación prometía, o cadro alí trazado quedou inconcluso e á espera de que, nun próximo futuro, poida fixarse nel a atención dos responsables da investigación arqueolóxica.
Onde, con todo, efectuáronse traballos de indubidable envergadura foi no sector máis próximo ao campamento, a media distancia entre este e as surgencias termais e nunha zona de ladeira que mergulladora cara a NE.
As estruturas aquí descubertas, conservadas nalgúns sectores ata 125 centímetros de altura, corresponden a tres tipos de edificacións: un patio murado coa súa cisterna central, ao sur; un gran corralón co teito apoiado, nunha primeira fase , sobre grosos pilastrones graníticos , provisto de forno panificador na esquina SW ; e, na segunda, con diversas estancias dunha edificación máis coidada, percibíndose no seu chan aínda canles, fogares de boa fábrica, así como unha gran entrada de porta dobre á que se accedería mediante escaleira exterior desde a vía contigua oriental, se se atende ao desnivel existente no lugar.Segue á porta, cara ao interior, un zaguán lousado con bloques graníticos, que fai de distribuidor para o corralón, magníficamente drenado, así como para a vivenda propiamente dita.Advírtense, ademais, dúas particularidades no conxunto.A primeira, que existe un primitivo nivel habitacional, a SE, posteriormente arrasado polas novas edificacións, e a segunda que o primitivo corralón vió reducida a súa superficie pola invasión de estancias desde a área habitable, sen dúbida necesarias para o desenvolvemento da actividade crecente do establecemento.
De todos os xeitos, é moito aínda o que falta por escavar e non nos atrevemos a emitir hipóteses fiables sobre a función específica destas construcións.Agora ben, a nosa primeira impresión é a de que se trataría dun edificio hostaleiro, chámese como se queira, en consonancia coa función primordial da mansión viaria mesma. Só engadir que na inmediata e antiga igrexa de Ou Baño foi achada no século XIX unha lápida paleocristiana, datada a mediados do século VI, que alude a un raparigo de 17 anos alí enterrado chamado Alepio. Por outra banda, a documentación altomedieval fala da existencia de dúas basílicas semiderruídas no lugar, unha delas dedicada a Santa Martín e outra a San Juan Bautista. En opinión de Pierre David, cando se dá unha combinación deste estilo podería supoñerse a existencia dunha parochia suévica, que nós vemos viable identificar coa de Cerecis, corrupción de Cercenis ,segundo tamén é coñecida, pertencente na época Suevo- Visigótica á diocese bracarense, atribución que o Parochiale Suevicum , así mesmo, viría suxerir.
E non podemos rematar esta descrición sen aludir aos cimentos dun edificio existente extramuros do campamento, pero tan só a uns trinta metros de distancia do ángulo nordés daquel en dirección ás termas.Non puidemos, ata o de agora, determinar a súa función aínda que barruntamos que se trataría dunha dependencia utilizada polos soldados nas súas viaxes lúdicas ás termas, case inmediatas ao campamento.